Ο καθένας μας έχει τη δική του, προσωπική σχέση με τον Διαμαντίδη.. Εχθές, σε μια εντυπωσιακή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα βραδιά ο Παναθηναϊκός και το ελληνικό μπάσκετ αποχαιρέτησε τον αθλητή ο οποίος άλλαξε τον τρόπο που βλέπουν και παίζουν το άθλημα οι νεότεροι στις παιδικές χαρές. Ελπίζω με παράδειγμα τη σταδιοδρομία του, να αλλάξει και τις προτεραιότητες μιας ολόκληρης κοινωνίας.. Τον Διαμαντίδη τον ερωτευθήκαμε όλοι οι μπασκετικοί μετά τα πρώτα του βήματα στη πολύ σπουδαία εκείνη ομάδα του Ηρακλή. Ζήσαμε μαζί του το όνειρο και την είσοδο του ελληνικού μπάσκετ στη πιο ένδοξη εποχή της ιστορίας του, τις Glory days του Παναθηναϊκού και της Εθνικής μας ομάδας. Ο καθένας έχει τη δική του ιστορία να πει σε συνάρτηση με τη καριέρα του πολύ μεγάλου αυτού αθλητή.. Εδώ λοιπόν σας δίνεται το βήμα. Το Hoopfellas γράφει για τον “δικό” του Δημήτρη Διαμαντίδη..
Legacy
O Διαμαντίδης υπήρξε το απόλυτο quarterback guard στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ και ουσιαστικά ο αθλητής που εισήγαγε τον όρο στην από εδώ πλευρά του Ατλαντικού με τέτοια επίδραση σε κάθε εκατοστό του παρκέ. Υπήρξαν παίχτες με ανάλογα χαρακτηριστικά και στο παρελθόν αλλά κανένας δε κατάφερε να επιβάλλει όπως αυτός το στυλ του στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Εν αγνοία του εξασφάλισε ένα πολύ καλύτερο οικονομικό μέλλον για παίχτες όπως ο Γκόρντον Λούκας, οι δικοί μας Καλάθης και Μάντζαρης ή ο πολύ νεότερος Σατοράνσκι. Ο Διαμαντίδης ήταν ο τύπος που μπορούσε να τα βάλει με οποιονδήποτε στο παρκέ. Το πιο δυνατό brad e fer για κάθε καλαθοσφαιριστή στην Ευρώπη ανεξαρτήτου σωματοδομής και θέσης. Ίσως οι μνήμες μερικών να έχουν ξεθωριάσει βλέποντας τον αρχηγό των πρασίνων τα τελευταία 3-4 χρόνια, όπου και χρειάστηκε να προσαρμόσει το παιχνίδι του όντας λιγότερο φυσικό και αθλητικός, βασιζόμενος όμως στη τεράστια αύρα που έχει χτίσει βήμα βήμα τα χρόνια που ως πρωτοπαλίκαρο του Ομπράντοβιτς αποτελούσε τον δυνάστη του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ο Διαμαντίδης ήταν το σκοτάδι. Μια μαύρη τρύπα την οποία εάν συναντούσες απλά έπεφτε μέσα. Σε κατάπινε.. Φυσικά ο Έλληνας PG δεν ήταν μόνο quarterbacking αλλά πολύ περισσότερα. Και αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στη πορεία..
DPOY
Βλέποντας τον Διαμαντίδη να εξελίσσεται μέσα στα χρόνια ως παίχτης στο υψηλότερο επίπεδο και να φτάνει στο status του Alpha Dog της Ευρωλίγκας, κατανόησα το πόσα ψηλά έφτανε μαζί του το μπάσκετ της χώρας μας. Ο ηγέτης της “πράσινης αρμάδας” αποτελούσε (και θα αποτελεί μέχρι τη ..Δευτέρα παρουσία του εις άγνωστο έτος και πλαίσιο για το άθλημα στην Ελλάδα) το αρτιότερο και πιο αρμονικά κατασκευασμένο εργοστασιακό προϊόν της ελληνικής μπασκετικής βιομηχανίας. Μέσα του και στο δικό του πακέτο περικλείονται οι κόποι και οι αγώνες πολλών ανθρώπων που υπηρέτησαν την ελληνική μπασκετική βιομηχανία τα τελευταία 20-25 χρόνια βάζοντας το δικό του λιθαράκι στο να δημιουργήσουμε αυτό που σήμερα ονομάζεται ελληνική σχολή μπάσκετ και εκφράζεται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και φιλοσοφία. Πως εκφράζεται αυτή μέσα από τον Διαμαντίδη..; Φυσικά με τα αγωνιστικά (και όχι μόνο) γνωρίσματα που πρεσβεύει του παιχνίδι του θρύλου των πρασίνων..
-Physical, gritty basketball, intangibles
-Τακτική υπεροχή, οξυδέρκεια, ταχύτατη αντίληψη και υψηλό IQ
-Συνεργασία
-Η άμυνα ως ναυαρχίδα του πλάνου στο πεδίο μάχης
-Υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη η οποία οδηγεί σε ασυνήθιστα επίπεδα αποτελεσματικότητας υπό καθεστώς πίεσης.
Ο Διαμαντίδης τα είχε όλα αυτά, τα οποία η εξέλιξη συνέδεσε με τον όρο winning basketball στην ήπειρο μας, σε υπερθετικό βαθμό. Και ήταν ο τέλειος εκφραστής του μπάσκετ του Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ενός ανθρώπου ο οποίος συνέβαλλε καθοριστικά στη δημιουργία αυτής της ταυτότητας για το ελληνικό μπάσκετ και είδε στο πρόσωπο του Δημήτρη Διαμαντίδη τον δικό του Αδάμ..
Από ένα σημείο και μετά ήταν φανερό ότι κανείς, μα κανείς, δε μπορούσε να σκοράρει “πάνω” στον Διαμαντίδη. Κανείς εάν εξαιρέσουμε του αληθινά προικισμένους scorers του ΝΒΑ. Ο τρόπος που με το all around αμυντικό του παιχνίδι έλεγχε την επίθεση του αντιπάλου ήταν κάτι πρωτόγνωρο για την Ευρώπη. Μπορεί να ήταν απλά above average αθλητής όμως είχε καταπληκτικά χέρια (2.13 wingspan) άρτιο footwork και το καλύτερο positioning που είχε δει η Ευρωλίγκα εδώ και χρόνια. Το ποσοστό ευστοχίας των contested shots τα οποία ο αρχηγός του Παναθηναϊκού ακολουθούσε ήταν χαμηλότερο και από τη θερμοκρασία της Αρκτικής. Ήταν πολύ φυσικός, πάντα με σωστή δόση επιθετικότητας, χρησιμοποιούσε τα χέρια του όπως κανείς άλλος και (κληρονομία του “Δράκου”..;) με την ευφυΐα του ικανός να κρατηθεί εντός παιχνιδιού ακόμα και όταν αντιμετώπιζε φθορά με φάουλ. Οι δε επιδόσεις του στην ομαδική άμυνα ξεπερνούσαν ίσως και τις αντίστοιχες στη προσωπική. Πόσοι αντίπαλοι έχουν πιει ένα καράβι θάλασσα στις δυναμικές παγίδες του; Το ντουμπλάρισμα του από τη weak side έστελνε τον αντίπαλο στη πρώτη γραμμή της κερκίδας ή τη μπάλα στην αόρατη πίσω τσέπη που διέθετε το σορτσάκι του (αλλά κανείς δεν είδε ποτέ). Παράλληλα έκανε την αντίπαλη επίθεση να νιώθει πολύ άβολα να βάλει τη μπάλα στο πεδίο ελέγχου του. Απλά δε .. πετούσε τίποτα γύρω του. Η ταχύτητα των άκρων του κατέρριπτε κάθε πάσα ενώ τα deflections που προκαλούσε χαλούσαν το μυαλό της επίθεσης.
Όταν δε τα χρόνια πέρασαν και τα πόδια του δε τον βοηθούσαν να μείνει στη πρώτη γραμμή των χαρακωμάτων απέναντι σε πυραυλοκίνητους γκαρντ, ο Καστοριανός ήταν στα καλύτερα του παίζοντας flot προσωπική άμυνα απέναντι σε αδύναμους σουτέρ, λειτουργώντας ως μπαλαντέρ στην άμυνα βοήθειας. Ειδικά τη τελευταία διετία όταν και η ταχύτητα συνολικά των αντιδράσεων του είχε πέσει αισθητά, η γνώση και το έγκυρο διάβασμα της επίθεσης τον βοήθησαν στο να διατηρήσει αξιοπρεπείς χρόνους στα αμυντικά rotations.
Φυσικά, μιας και μιλάμε για αμυντικές αντιδράσεις, αυτές που αφορούν το performance του πάνω από το καλάθι πήρε για ένα μεγάλο διάστημα τη μορφή θρύλου, σαν τις χειμωνιάτικες ιστορίες που διηγούνται γύρω από το τζάκι οι γιαγιάδες στα χωριά της Ρωσίας και των Βαλκανίων στα φοβισμένα εγγόνια τους και περνούν από γενιά σε γενιά. Ήταν κάποτε ένα “τέρας” που με τα πλοκάμια του έπνιγε πεντάδες ανθρώπων.. Τα chasedown blocks του ήταν το κερασάκι στη τούρτα. Το στοιχείο που σκορπούσε ..θάνατο ανά την Ευρώπη. Πόσες φορές δεν έχουμε γίνει μάρτυρες της σκηνής ενός αντιπάλου να κλέβει τη μπάλα φεύγοντας σφαιράτος στο καλάθι και κάπου στη μέση του δρόμου να συνειδητοποιεί ότι στο κατώφλι του βρίσκεται ο Διαμαντίδης.. Η ψυχοσύνθεση του επιτιθέμενου εκείνη τη στιγμή χρίζει διατριβής. Είναι σαν να βλέπεις τον Μαύρο καβαλάρη να σε κυνηγά γνωρίζοντας το τέλος σου. Είναι μια σκηνή από τον κύκλο της ζωής στην Αφρικανική σαβάνα όπου το λιοντάρι κυνηγά το φοβισμένο ελάφι.. Κεφάλια κολλούσαν στο ..ταμπλό, μπάλες στις κερκίδες, ηθικά και εγωισμοί έφταναν στο πάτωμα. Ο Διαμαντίδης ήταν απλά παντού. Ένα είδος τιμωρίας για τους αμαρτωλούς απέναντι στις 10 εντολές της πράσινης άμυνας.
Ποιος δε θυμάται αυτό..; The Block..
Ήταν ο τρίτος τελικός του 2007 και ο Παναθηναϊκός έμοιαζε να χάνει και τις τελευταίες δυνάμεις του απέναντι σε ένα πιο φρέσκο εκείνο το βράδυ Ολυμπιακό ο οποίος ερχόταν από πίσω και είχε το μομέντουμ. Αυτή η φάση ουσιαστικά άλλαξε την ατμόσφαιρα μέσα στο παρκέ και κατά τη γνώμη μου καθόρισε εν μέρει και τη σειρά..
Τα έξι βραβεία καλύτερου αμυντικού (από το 2004 έως το 2011 μόνο ο Χριάπα έσπασε μια φορά τη κυριαρχία του) σε μια εποχή όπου η διοργάνωση γνώρισε πολύ σπουδαίους αμυντικούς παίχτες , είναι ενδεικτικά. Eν ολίγοις, ο τίτλος του DPOY (Defensive Player Of the Year) θα πρέπει να μετονομαστεί χωρίς να αλλάξει τα αρχικά και φυσικά τη συντομογραφία του. Diamantidis Player Of the Year award θα ήταν η φυσική εξέλιξη. Για το εάν το αγαλματίδιο θα απεικονίζει τον Έλληνα γκαρντ σε θέση άμυνας να επιδεικνύει το τεράστιο άνοιγμα χεριών του ή να “μαγκώνει” τον αντίπαλο πάνω από το καλάθι είναι κάτι που θα πρέπει να απασχολήσει άλλους..
Ανταποκρίθηκε σε κάθε πρόκληση..
Ο Ντέηβιντ Μπλατ λέει σε κάθε ευκαιρία ότι ο ηγετικός χαρακτήρας είναι γραμμένος στο DNA κάθε ανθρώπου. Ισχυρίζεται ότι ηγέτης γεννιέσαι, δε γίνεσαι και πως ένα πρόσωπο με αυτό το χαρακτηριστικό είναι ικανό να ηγηθεί σε κάθε χώρο και ανεξάρτητα από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται κάθε φορά. Ο Δημήτρης Διαμαντίδης καταρρίπτει μάλλον αυτή τη θεωρία. Δεν γεννήθηκε με τη στάμπα του ηγέτη. Η προσωπικότητα του ήταν το σύμβολο του αντι-σταρ. Και όμως.. Το ίδιο το παιχνίδι τον έβγαλε μπροστά όταν η ίδια του η ομάδα (και δε μιλάμε για μια οποιαδήποτε ομάδα, είτε αφορά τον Παναθηναϊκό είτε την Εθνική στα χρόνια του) του το ζήτησε επιτακτικά. Θυμάμαι τον Πατ Ράιλι (1987) να εξηγεί πολύ περιγραφικά το πως οι Λέηκερς δημιούργησαν την υποχρέωση στον αλτρουιστή ηγέτη τους Μάτζικ Τζόνσον να βγει μπροστά, να γίνει πιο επιθετικός και να κοιτάξει περισσότερο το καλάθι.. Ο Διαμαντίδης βίωσε ανάλογη πραγματικότητα από το 2010 και μετά στον Παναθηναϊκό. Ήταν ήδη ο ηγέτης της ομάδα έχοντας το “κουμάντο” ο παίχτης της κρίσιμης απόφασης, κάτι το οποίο είχε κερδίσει με το σπαθί του γιατί απλά ανταποκρίθηκε σε πρόκληση που του έφερε στον δρόμο του το ίδιο το άθλημα. Ουσιαστικά τον έφερε στη φυσική αυτή κατάσταση το υπόβαθρο που είχε δημιουργήσει με τα κατορθώματα του, τα περισσότερα από τα οποία (για να μη πω όλα..) ήταν παράγωγο της ασύλληπτης ικανότητας του να παίζει με χαμηλούς παλμούς την ύστατη στιγμή όταν οι υπόλοιποι μετρούσαν 200.. Ο τύπος κατέρριψε τον όρο computerized basketball. Ήταν στιγμές που ως άλλος Κασπάροφ έφτανε και ξεπερνούσε τη τελειότητα της μηχανής. Και αναφέρομαι στην αποτελεσματικότητα του στο κομμάτι της απόφασης στις τελευταίες κατοχές κλειστών παιχνιδιών.. Κάπως έτσι γίναμε μάρτυρες του shootout της Μάλαγα ή του χορού απέναντι στον Τζαγουάι με μουσικό χαλί το main theme του Jaws (το κακό που έρχεται και δε μπορείς να σταματήσεις..) Το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό ντέρμπι (το rivalry με τον Ολυμπιακό) αποτέλεσε το “βασίλειο” του. Από ένα σημείο και μετά πατούσε στο παρκέ του ΣΕΦ κουβαλώντας μια αύρα αντίστοιχη με αυτή που συνόδευε τον μοναδικό Μάικλ Τζόρνταν στις επισκέψεις του στο Madison Square Garden. Ο Διαμαντίδης αποτέλεσε ιστορικά τον καλύτερο performer που είδαν αυτά ματς. Οκ, αυτό μπορεί να αλλάξει εάν ο Σπανούλης συνεχίσει να κάνει τα ασύλληπτα πράγματα που είδαμε από αυτόν στους περυσινούς τελικούς..
The Shot..
Η ιστορία του μοναδικού ίσως μπασκετμπολίστα ο οποίος ακούμπησε τη θέωση, του Μάικλ Τζόρνταν, στηρίχτηκε σε ένα σουτ. Αυτό που πέτυχε στον τελικό του F4 του 1982 απέναντι στο Georgetown, έστω και εάν μετά ακολούθησαν και άλλα με αυτό του 1989 απέναντι στους Καβς να παίρνει τον τίτλο του The Shot.. Όταν πετυχαίνει για πρώτη φορά κάτι τέτοιο σε οριακή κατάσταση, εκεί που πρέπει να ανοίξεις με κάθε τρόπο τη πόρτα για το επόμενο επίπεδο, νιώθεις ότι μπορείς να το ξανακάνεις. Όταν το ξανακάνεις υπό το ίδιο καθεστώς πια, ποτίζεσαι αυτόματα με την αύρα του ότι όλο το σύμπαν θα συνωμοτεί κάθε αντίστοιχα φορά για να τα καταφέρεις. Πάλι και πάλι.. Έχει μεγάλη σημασία ο χαρακτήρας σου, το “έδαφος” στο οποίο θα πέσει αυτή η βροχή.. Το The Shot για τον Δημήτρη Διαμαντίδη (και turning point για τη καριέρα του) ήρθε στο πανευρωπαϊκό του Βελιγραδίου όταν και σκότωσε τη Γαλλία και μαζί τη κατάρα του μεταλλίου για την Εθνική μας. Φέρει ακόμα και σήμερα τον τίτλο του The Shot για το ελληνικό μπάσκετ.. Η πιθανότητα αυτή η παροιμιώδης αυτοπεποίθηση με την οποία διαχειριζόταν καταστάσεις στο τέλος κλειστών ματς, το χέρι αλφάδι και το κοφτερό μυαλό που τον ανέδειξαν σε έναν εκ των μεγαλύτερων winners στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ να έχουν τη βάση τους σε εκείνη τη μαγική στιγμή είναι παραπάνω από υπαρκτή. Για όσους δε είδαν τη πρόσφατη ανάρτηση στη σελίδα του Hoopfellas στο Facebook..
Υ.Γ: Η φωτογραφία είναι για εξώφυλλο αυτοβιογραφίας με τίτλο Winning it All.. Νικώντας τους πάντες. Δυσκολίες, αντιπάλους, προγνωστικά.. Αυτός ήταν ο Διαμαντίδης..